Himaye-İ Etfal Cemiyeti Binası

0

Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin günümüze gelen, halen Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü olarak kullanılan binası ile ilgili yeterli bilgiye ulaşılamamış ve binanı Alman Mimarlar tarafından yapıldığı kanısı yer almaktadır. Dr. Nilgün ÇUHA tarafından yayınlanan “T.C Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Etnografya Müzesi Binalarında Restitütif Bir Yaklaşım” isimli kitapta konunun mimari boyutları ele alınarak incelenmektedir.

Çuha’nı adı geçen kitabından edindiğimiz bilgilere göre 1921 yılında kurulan cemiyetin ilk binası Hacı Bayram Caddesi üzerinde kurulmuştur. Bu bina bu gün mevcut değildir. Daha sonra aynı cadde üzerinde başka bir binaya geçilmiştir.

Bu binanın yetersiz kalması üzerine, yeni arayışlara girilmiş ve T.B.M.M’nin Anafartalar’da cemiyete bağışladığı 5.000 metre kare arazi üzerinde çocuk bakımı, polikinlik, süt dağıtımı yapılabilecek bir proje yarışması açılmasına karar verilmiştir. Binanın açılışı Dr Fuat UMAY’ın Amerika gezisi sırasında  topladığı paralarla sağlanmıştır.

Ankara Tapu Dairesinin “pafta 37, ada 229, parsel 1”de kaydı bulunan inşaata başlanmış ve 5 Mart 1927 yılında bina törenle hizmete girmiştir. Binanın inşaat, tesisat ve dekorasyonu içi toplam 169.000 lira harcanmıştır.

Aynı kaynakta binanın müteahhidinin Erzurumlu Nafiz Bey, dekoratörün Selahaddin Refik Bey  yaptığı, kurum çalışanı Serdar Bey’in ise toplantı salonunun ahşap eşya, duvar ve tavan boyalarını yapığı belirtilmektedir. (Bu gün salonun girişinde bulunan duvar boydan boya resimlerle bezenmiştir. Resimler savaş sonrası Anadolu’nun içinde bulunduğu açlığı ve çocukların durumunu yansıtmaktadır)

Çocuk Sarayı binasının iki yanında bulunan ek binalar kuruma gelir elde etmek amacıyla kiraya verilmiştir. Ziraat bankası , Güneş pansiyon, Verem Savaş Dispanseri bunlardan başlıcalarıdır.

Kurum daha sonra Anafartalar Caddesinin iş merkezi haline gelmesi üzerine, üçlü blokun birini yıkarak, bu gün Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü binası olarak kullanılan İşhanı inşaatına başlamıştır. 7 Temmuz 1965 yılında başlayan İşhanı inşaatı 30 Temmuz 1967 yılında tamamlanmıştır.

Bina 12 Nisan 1980 tarih ve A2167 nolu karar ile Gayri Menkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunca tarihi eser olarak tescil edilmiştir.

Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu;  1889 yılında İstanbul’da doğmuştur. “Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi” tasarımcıları arasında yer alan Koyunoğlu Malatya kökenli bir aileden gelmektedir. Mimar Koyunoğlu İlköğretime Gebze’de başlamış, orta öğrenimini İstanbul’da sürdürmüş ve Vefa Lisesine devam etmiştir. Savaş nedeniyle ara verdiği eğitimini 1914 yılında Sanayi-i Nefise Mektebinin Mimarlık Bölümünden mezun olarak tamamlamıştır.

Savaş yıllarında Doğu Cephesinde görev yapmıştır. Bu dönemde bu gün yıkılmış olan İttihat ve Terakki Komitesinin binasını inşa etmiştir.İstanbul’a döndükten sonra bir ara gazetelerde foto muhabiri olarak çalışmış ve fotoğrafçı dükkanı açmıştır.

1921 yılında Ankara’ya gelmiş ve 1923 yılından itibaren tasarımcı ve müteahhit olarak çalışmaya başlamıştır.Bu çalışmaları sırasında Türk Ocağı Binası, Dış İşleri Bakanlığı , Celal Bayar, Falih Rıfkı Atay ve Ruşen Eşref Ünaydın konutlarını yapmıştır. 1930 yılına kadar Ankara’da kalan Koyunoğlu buradan Bursa’ya gitmiş 1935 yılında tekrar İstanbul’a dönmüştür.Sanatçıya 1980 yılında Kültür Bakanlığınca “Devlet Sanatçısı”, 1981 yılında Cumhurbaşkanlığınca “Devlet Sanat Ödülü” verilmiştir. Sanatçı  27 Temmuz 1982 yılında hayata gözlerini yummuştur.

Koyunoğlu

Doğrudan cihazınızda gerçek zamanlı güncellemeleri alın, şimdi abone olun.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Anti-Spam Quiz: